Ne çektin be, Levana!
Ay Günlükleri serisi (orijinal adıyla Lunar Chronicles) hemen hemen herkes tarafından bilinen bir kitap haline geldi. Serinin önceki üç kitabını (Cinder, Scarlet ve Cress) okumuş olsam da Levana'yı daha yeni okuduğum için önce bunu yazayım, dedim. O üç kitabın yorumunu da büyük ihtimalle yazın sizinle paylaşacağım. Batman v Superman yorumumu okuduysanız anlamışsınızdır ki ben yorumlamaktan fazlasını yapıyorum, çok uzun sürüyor. :D
Orijinal Adı: Fairest (The Lunar Chronicles: Levana's Story)
Yazarı: Marissa Meyer
Çevirmen: Beril Tüccarbaşıoğlu Uğur
Yayınevi: Artemis Yayınları
Bir de konuyu vermeden araya küçücük bir şey sıkıştıracağım. Şu konu kısmı dolu görünsün diye araştırırken Winter'ın sonunu öğrendim. Okumadan. Winter'ın sonunu. Ben. Öğrendim. Evet. Harika. :'(
Ayna, ayna, söyle bana benden güzeli var mı Dünya'da? Ya da Ay'da...
İki gezegen arasında aşklarını ne kadar sürdürebilirlerdi ki? Daha doğrusu, bir gezegen ve Ay arasında.Ya da her neyse.
Saf kötülüğün bir adı var. Aldatıcı maskelerin ardında gizleniyor ve gücü eline geçirmek için "büyü"sünü kullanıyor. Peki ama Kraliçe Levana kim? Yolu Cinder, Scarlet ve Cress'le kesişmeden yıllar önce, Levana'nın çok farklı bir hikâyesi vardı. Daha önce hiç anlatılmamış bir hikâye... Şimdiye kadar
Bunlar internetten kolaylıkla bulabileceğiniz ve benim kitaba künye* yapmaya çalışırken Winter için verilebilecek en pis spoiler'ı yediğim yerde yer alan bilgiler. Konu hakkında daha fazla detay isteyenler buradan bakabilirler: http://lunarchronicles.wikia.com/wiki/Fairest
*künye: Kitabın orijinal adı, yazarı, çevirmeni vb. kısa bilgilerin yer aldığı bölüm.
Yazımız büyük ihtimalle bolca SPOILER içerecektir. Şimdiden uyarımı yapayım.
Bu kitap hakkında daha önce yapılan yorumlara baktım. Çalışkanımdır. :D Biraz da onlarla karşılaştırabilirim. Zaten herkes aynı fikirde, bir ben farklı düşünüyorum. Ama yine de unutmamak lazım, farklı bakış açılarını tanımak kötü bir şey değil. Hem belki benim dediklerime katılacaksınız. Okuldaki bir arkadaşımla aynı düşünceleri paylaşıyorduk mesela. Sanırım bu biraz da bağlamla alakalı.
Kitap çok kısaydı, ben bile hemen bitiriverdim ki ben kaplumbağa kadar yavaş okurum. Ama heyecanlıydı da bence. Cinder, Scarlet ve Cress'de boşlukta kalan kısımları bu kitapla doldurmuş sanki Meyer. İyi de olmuş aslında. Para kazanmak için yazmamış bu kitabı. Çünkü genelde öyle yapılır. Kitap tutulursa hemen ekstradan bir tane daha. Tabii yazarlar öyle yapınca tüm seriyi batırmış oluyorlar. Neyse ki bu seride böyle bir durum söz konusu olmadı. Labirent mesela, dördüncü kitabı çıkmadan çok iyiydi. Sonra bozuldu.
Kitap, Levana'nın rüyasıyla başlıyor. Rüyasında teninin yandığından ve nasıl hissettiğinden bahsediyor. Buradan Levana'nın geçmişinde de Cinder'ınkine benzer bir olay olduğunu anlıyoruz. Kitaptan Levana'nın ailesi ve ablası Channary'nin kraliçeliği ile daha detaylı bilgiler ediniyoruz. Kral ile Kraliçe'nin bir kabuk tarafından öldürülmesiyle Channary tahta geçiyor. Ablası Levana'yı sürekli küçük düşürüyor ve hep onunla alay ediyor. Tamam, bizim de kardeşlerimizle uğraştığımız olur ama bu denli rencide etmeye içimiz el vermez. Doğduğundan beri bu rencideye maruz kalan Levana'nın neden serinin diğer kitaplarında o kadar acımasız olduğunu da anlamış oluyoruz. Bu noktada ''Olsun. Yine de öyle yapmaması gerekirdi.'' diyebilirsiniz. Belki haklısınızdır da. Ama insanların olaylara verdiği tepkiler küçükken nasıl yetiştirildiğine bağlı olarak çok değişiyor. Ayrıca kişilik yapısına da bağlı. Seri katiller neden öldürmekten zevk alıyor sizce? Kişilik bozukluğu... Öyle değil mi? Peki sizce kişilik bozukluğu doğuştan mı gelir yoksa insanların küçükken geçirdiği travmalardan mı? İkisi de. Levana'ya geri dönecek olursak ilgiye muhtaç yetiştirilmesi, ablası tarafından aşağılanması, kullanılması ve YAKILMASI da bahsettiğimiz travmalardan sayılmaz mı? Okuduğum diğer blog yazılarına göre sayılmıyor sanırım. Ne de olsa hepimiz bir büyüğümüz tarafından yakılmışızdır, çok doğal bir şey (!)
Channary zevkine düşkün, onla bunla yatıp kalkan, çapkın ve bizim tabirimizle söylemek istemediğim sıfatlara sahip bir insanken yaşı büyük diye tahta geçiyor. Levana, devlet işleriyle ondan daha çok ilgileniyor. Bunla ilgili de tarihten bir sürü örnek verilebilir. En büyük veliahdın başa geçmesinden doğan sorunlar olmuştur. Demek istediğim, ben Levana'nın yerinde olsam ablamı devirmeye çalışırdım. ''Ama o senin ablan...'' diyen iyi kalplileri duyabiliyorum. Bu işlerde insanın gözünün yaşına bakmayacaksın. Channary elinden gelse ülkedeki tüm adamlardan çocuk yapabilecekken Levana'nın söz hakkının bulunmaması, adil değil. Bence burada hakkını savunmalıydı. Yani yaptıkları bana göre az bile. :D
Selene'i (Cinder'ı) yakma meselesine gelirsek... Çok vahşice görünüyor. Sanırım. Bana çok vahşice gelmiyor. Tarih kitapları (tamam, tarihi kurgu, itiraf ediyorum. Çok da tarih değil :D) okursanız bu da size normal gelecek zamanla. Öyle bir yönetimde tabii. Şimdi normal değil, yanlış anlamayın. :D Ben olsam ne yapardım? Yakmazdım. Birini bulur ona kesin olarak öldürtürdüm. Ölmedi işte Selene. Senin başına bela olacak. Bir de düşünsenize. Ablanız size yapmadığını bırakmamış, devlete karşı ilgisi sıfır ve sırf onun bir kızı olduğundan sadece 13 yıl tahtta kalabileceksiniz. Kadın sultanların çocuk padişahlar büyüyene kadar yönetime karışması gibi bir şey bu. Hükümdar vekili mi ne, öyle bir şey. Abi sizi bilmem, ama ben sinir olurdum. Oldum da. Çok belli, değil mi? :D
Kitapta Levana'nın yaptıkları arasından sadece bir şeyi haklı bulmadım. Evret Hayle'la zorla beraber olması ve onun ölen karısının yüzünü sahiplenmesi... Neden bilmiyorum, bu bana yanlış geldi ancak rahatsız etmedi. Aslında Levana için en üzüldüğüm durumlardan biri de bu oldu. Tek gerçek aşkından hiçbir zaman karşılık alamadı. 10 yıl sonra bile... Ama o hikayenin ''Evil Queen''i olduğu için onun başına ne gelirse gelsin kimse ona acımaz, değil mi (!) Üstüne üstlük bu Evret eniştemiz ne yaptı, tahmin edin. Kıza yıllarca gerçek yüzünü görmek istiyorum (Levana biyoelektrik gücünü kullanıyor herkese karşı. Ama niye? Ona da geleceğiz.), sana güvenmek istiyorum dedi, dedi. Kız pes edip yüzünü gösterince onunla bir daha konuşmadı. Affedersiniz ama bu odunluk değildir de nedir? Kerim bile Hülya'ya aşık oldu (evet, Türk dizilerini de izliyorum, ne olmuş? :D), sen yıllardır kızı sevemedin. Yetmezmiş gibi, gerçek yüzünü görünce kızla iletişimi kestin resmen. Gerçek yüzü de çirkinlikten değil. Ablası yakmış demiştim ya, gerçek manada yakmış. Kızın yüzünden el bileğine kadar sağ (ya da sol, onu hatırlamıyorum) tarafı tamamen yanmış. Aklıma bu esnada Two-Face geldi. Gülecektim. Gülemedim. Yapılır mı bu? Gerçekten yapılır mı bu? İnsan bi' teselli eder. Sevdiğiniz kişi başkasıyla yan yana dursa bile içiniz cız etmiyor mu? Başka birini sevdiğini açık açık dile getirdiğinde kalbiniz paramparça olmuyor mu? Levana hayali bir karakter tabii ama madem kitaptaki her şeyi gerçek dünyaya göre kıyaslıyoruz, bunu da göz önüne alalım.
Dünyaya hakim olma meselesi... Levana bunu istiyordu. Düşmanca, değil mi? Şu an yaşadığımız dünyada ülkeler farklı mı peki? Diğer ülkeleri hem fiziksel hem zihinsel sömürme farklı bir şey tabii canım, hiçbirinin hakim olmak gibi kötü bir amacı yok tabii (!) Umarım demek istediğimi anlamışsınızdır çünkü çok kapalı anlattım. :D
Yorumum bitti. Biraz atarlı bir yorum oldu bu sefer. Mizahi yazmak isterdim fakat bu konuda sinirlerim hopladı, ben de açıklayıcı bir şeyler yazayım dedim. Diğer bloglarda Levana için o kadar kötü (karakter için, kitap için değil) yorumu görmeseydim muhtemelen bu kadar atara gelmezdim. Ama şunu fark ettim: İnsanlar empati kurmaktan gerçekten aciz. Ben de bu yüzden dışlanmıştım. Bazen görünene bakmak yeterli olmuyor, biraz derinlere inmek gerekiyor. Diğer insanları anlamamız için aynı olayların bizim başımıza da gelmesi lazımmış gibi yaşıyoruz. Biz başkalarını dinleyemiyoruz, anlamaya çalışmıyoruz. Ne anlattığından bihaberken kendi düşüncemizi yüzüne yapıştırmak için sözünü kesiyoruz. Halbuki bir dinlesek...
Özetleyecek olursak; kitaba önyargıyla başlamayın. ''Levana kötü biri, hiçbir izahı olamaz.'' demeyin başlarken. Ben kitabı okumaya başladığımda aklımda başka şeyler vardı bu yüzden nötr olarak başlamış bulundum kitaba. Aslında düşününce ben Levana'ya kin beslemiyordum. Zaten kötü karakterlere karşı bir ilgim vardır. :D Yine de yaptıklarında çok da haksız olmadığını kanıtlamak için öne sürdüğüm nedenleri yeniden araştırmadım. Batman v Superman yorumumda dediğim gibi her yerden bir şey çıkarır oldum. Umarım iyi bir şeydir. :D
Son olarak Levana kitabını sevmemin nedenlerinden biri de baş kahramanın (Levana'nın) saf ve masum kızlardan olmaması. Öyle kızlardan tiksiniyorum. ''Her şey benim suçum.'' diyenlerden de. Mıy mıy mıy. Klasik müziği seviyormuş gibi görünüp de dinlerken kendini uyumamak için zor tutanlar gibi hissediyorum onları okurken. :D
Ben kitabı beğendim. Çoğu kişinin aksine Levana'yı da anladım, sevdim, acıdım.
Bu kitaptaki detaylar haliyle diğerlerinkinden azdı ama boşlukları doldurması ve olayları uzatmaması hoşuma gitti. Ayrıca çevirmenden midir, nedir bu kitabın ve Cress'in anlatımını daha iyi buldum.
Biraz fanartlardan bahsetmek istiyorum.
İnternette dolaşan bir fanart var, tüm karakterler resmedilmiş. Benim de favorim o resimlerdeki Levana:
Şu da fena değil, tül falan:
Bu ise ablası olacak ''uyuz'' Channary (ne desem bilemedim :D) :
Bir de ben Levana için ilk baştaki fanarttan başka Pamuk Prenses ve Avcı filminde Kötü Kraliçe'yi oynayan Charlize Theron'u yakıştırıyorum. Çok güzel bir bayan. O filmde de Kristen'ı baya solladı zaten. Yeni filmde Pamuk Prenses yok, ne kadar solladıysa artık. :D
Final Bonus: İlk defa bir kitabın Türkiye'de yayınlanmış kapağını daha çok beğendim. Orijinalindeki resimler bence birbirine uymuyor. Konu oturmuş ama resimler çekiminden mi, photoshop'undan mı, renk tonlarından mı ne; birbirine uymuyor. Teşekkürler Artemis!
En En En Son Söz
Diyelim bu kitabı okudunuz ve bana katılmadınız. Size bir kitap önereyim: Suskunlar (Lorenzo Carcaterra) Bu kitabı da bir okuyun. O zaman insanların nasıl tamamen değişebildiğini, hayata bakış açısının nasıl 180 derece dönebildiğini, kendi hayatını neden çamura atmak için bu kadar hevesli olduğunu anlarsınız. Gerçek anlamda kötülerle tanışırsınız. Hiçbir sebebi ve haklı gerekçesi olmayan kötülerle. En kötü yanı da, bu hikaye gerçek bir hayat hikayesi. Size o kadar dokunuyor ki bu... Sonu kurgu hikayeler gibi olmuyor, gerçek dünyada nasıl olacaksa öyle oluyor. Ama sizi öyle bir avutuyor ki, kalkıp göbek atasınız geliyor.
Buradaki amacım size Levana'nın haklı olduğunu kanıtlamak değil, benim haklı olduğumu kanıtlamak. :D
Kitaptan ziyade gerçek insanlara karşı bir yorum ve biraz da eleştiri oldu bu. Benim çenem açılırsa söyleyeceğim bitmez. Sizi sıktıysam kusura bakmayın. Ama ben yorum yaparken başka konulara da kolaylıkla girebilen bir insanım. Beni de böyle kabul ediverin işte.
- E. N. FALCONSON